Şehir Rehberi

Trabzon, Karadeniz Bölgesi´nin Doğu Karadeniz bölümünde yer alan merkezii bir şehirdir.

Karadeniz sahili ile Zigana Dağları arasında yer almakta olup yüzüölçümü açısından az bir alan kaplar.Batısında Giresun´a bağlı Eynesil ilçesi, güneyinde Gümüşhane´ye bağlı Torul ilçesi ve Bayburt, doğusunda da Rize´ye bağlı İkizdere ve Kalkandere ilçeleri, kuzeyi Karadeniz ile çevrili antik çağ´dan beri varlığı bilinen il ve il merkezinin adıdır. Şehrin toplam nüfusu 2009 yılında Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi(ADNKS) sonuçlarına göre 765.127´tur.1935´te 30.000 olan nüfusu 1990´da 361.886´ya, 2000´de 975.137´ye çıkmıştır. 2007´de 740.569´e düşmüştür.

Coğrafya
Dar bir sahil şeridinin ardında denize dikey uzanan dağlık bir araziye sahip olan ilin merkezi Boztepe (antik Minthrion tepesi) üzerine kurulmuştur. İl topraklarının % 22,4 yayla, % 77,6 si ise tepelerden oluşmaktadır. 1838´den kalma harita, Milat´tan hemen önceki dönemi gösterir. Haritada Trabzon´un doğusundan Abhazya´ya değin Proto-Laz oymakları: Colchis ya da Lazica, Makronlar, Sanni´ler, Moshiler vardır.

Uzungöl, Trabzon´un Çaykara ilçesine bağlı turistik belde. Trabzona olan uzaklık 99 km Çaykara´ya ise 19 km´dir.sık ormanları ve doğal güzelliği ile özellikle arap turistleri cezbetmektedir. Gölün oluşum hikayesi: Vadinin ortasında bulunan ve yamaçlardan düşen kayaların Haldizen deresinin önünü kapatmasıyla oluşmuş göl, “Uzungöl” olarak bilinir ve çevreye aynı ad verilmiştir.

Uzungöl, ülkemizin yağmur ormanlarının bulunduğu, Soğanlı ve Kaçkar Sıradağları´nın birleşim yerinde bulunmaktadır. Bu bölge aynı zamanda dünyada ılıman bölgede bulunan en yaşlı ormanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Bol yağış ve nisbi ılıman iklimi sayesinde yılın her mevsiminde yeşildir. Demirkapı ve Soğanlı dağlarında tespit edilmiş 60´tan fazla endemik bitki türü bulunmaktadır. Yabanıl hayvan hayatı açısından da zengin bir çevre içerir. Uzungöl Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde toplam 59 adet memeli ve 250 adet kuş türü tespit edilmiştir. Burada memeli hayvanlardan, Boz ayı, Karaca, Kurt, Çakal, Tilki, Yaban domuzu, Vaşak, Porsuk, Sansar, Su samuru, Çengel boynuzlu dağ keçisi, Yaban keçisi vb. türler bulunmaktadır. Trabzon´da yer alan Uzungöl, Doğal Sit Alanı, Özel Koruma Çevresi ve Tabiat Parkı gibi koruma statülerine sahiptir.

Trabzon ilinin, Maçka ilçesi sınırları içerisinde bulunan Sümela Manastırı’nı neredeyse bir çoğumuz ziyaret etmiş ya da mutlaka bir yerlerden duymuşuzdur. Fakat bir çoğumuz bu güzel yapı hakkında yeteri kadar bilgiye sahip değiliz. Bu yazımızda Sümela Manastırı hakkında detaylı bilgilere sahip olacak, belki tekrar gidip farklı bir gözle ziyaret etmek isteyeceksiniz. Sümela Manastırı Altındere vadisi’nde bulunur ve Rum Ortodoks Manastırı ve kilisesi olarak bilinmektedir. Tam adı ise Panagia Sumela olarak geçmektedir. Manastırın tam olarak net tarihi bilinmemekle beraber Milattan Sonra 365-395 tarihleri arasında inşa edildiği düşünülmektedir. Sümela Manastırı ilk olarak Kilise olarak inşa edilse de sonradan Manastıra dönüşümü tam 1000’ı yıl bulmuştur. Manastırın isminin siyah anlamına gelen melas sözcüğünden ya da siyah renkli Meryem Ana freskinden dolayı verilmiş olması düşünülmektedir.

Günümüzde Sumela Manastırı’na ormanın girişinden yarım saatlik bir yürüyüşle ulaşılabilmektedir. Seksensekiz basamaklı bir merdivenden geçildikten sonra manastırın girişinde sağ tarafta “Sümela Kitaplığı” yazan bir kütüphanesi bulunmaktadır. Girişin sol tarafında ise 100 metre yükseklikten damlayan, içilebilecek temizlikte olan Ayazma (agiasma) bulunmaktadır.

Trabzon Ayasofya Kilisesi İstanbul´un Latinler tarafindan işgal edilmesinden sonra kaçan ve Trabzon´da 1204 yılında yeni bir devlet kuran Kommenos ailesinden Kral I. Manuel (1238-1263) tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırılmış olan manastir kilisesi. Ayasofya adı "Kutsal Bilgelik" anlamina gelir.

Geç Bizans Kiliselerinin en güzel örneklerinden biri olan yapi, kare-haç planlı olup, yüksek bir kubbeye sahiptir. Kuzey, bati ve güneyinde revakli üç kirişi bulunmaktadir. Yapı ana kubbenin üzerine degişik tonozlarla örtülmüş ve çatıya farklı yükseltiler verilerek kiremitle örtülmüştür.

Bölgenin 1461 yılında Osmanlılar tarafindan fethedilmesine kadar geçen dönemde önemli bir kilise olan Ayasofya, bu tarihten sonra da önemini koruyarak faaliyetlerine devam etmiştir. Ancak 1670 yılında görülen ihtiyaç üzerine camiye çevrilmiş ve 1864 yılında da restore edilmistir. I. Dünya Savaşı yıllarında Ruslar tarafından işgal edilen Ayasofya, askeri karargah, hastane, depo ve savaştan sonra yine cami olarak kullanilmiştir. 1958-1962 yılları arasında Edinburg Üniversitesi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü işbirliği ile restore edilerek, 1964 yılında müzeye çevrilmiştir.

Trabzon’a hakim Soğuksu sırtlarında, çam ormanları içinde yer alan bina, Kostantin Kabayanidis tarafından 1890 yılında yazlık olarak yaptırılmıştır. Avrupa ve Batı Rönesans mimarisinin etkilerini taşıyan binada büyük ve gösterişli Avrupa simgeleri kullanılmıştır. Köşkün dış cephesi taş işçiliği göstermekte olup, iç cephesi Bağdadî tekniğindedir. Yerler yine aynı akımın etkisi olarak dönemin fayanslarıyla döşenmiştir.

Atatürk, 15-17 Eylül 1924 tarihlerinde Trabzon’u ilk kez onurlandırdığında bu gün Trabzon Müzesi olarak düzenlenen konakta ağırlanmıştır.15 Eylül günü Soğuksu semtine yaptığı gezintide Köşkü görmüş ve çok beğenmiştir. 27–29 Kasım 1930 tarihlerinde Trabzon’u ikinci kez onurlandırdığında da Eski Türk Ocağı binasında ağırlanmıştır.

Daha sonra gerekli çalışmalar sürdürülerek bina 1930 yılında Trabzon Özel İdaresince tescil edilerek İl Daimi Encümeninin 18.5.1931 tarih ve 361 sayılı kararıyla Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine “ temlik” edilmiştir. Daha sonra Trabzon’dan oluşturulan bir heyet Ankara’ya giderek köşkün tapusunu ve anahtarını Atatürk’e teslim etmiştir.

Trabzon Kalesi, Trabzon´da gezilecek tarihi yerlerden bir tanesidir. Trabzon merkezde bulunan ve şehrin en yüksek kısmında olan Trabzon Kalesi, günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşmıştır.

Trabzon Kalesi, Deniz kıyısından başlar şehrin diğer tarafında ki tepelere kadar uzanır. Bizans Çağı’na ait eski temeller üzerine inşa edilmiştir.

Yukarı, Orta ve Aşağı Hisar olmak üzere üç ayrı bölümden meydana gelen kale, eski anıtların taşlarından toplanarak yapılmıştır. Yüzyılımızın başlarında aynı kalenin taşları yeni binaların yapımında da kullanılmıştır. Yukarı Hisarın kuzeyinde ki tiyatrodan ise günümüze hiçbir tarihi kalıntı ulaşmamıştır. Trabzon’un Araklı ilçesinde bulunan Trabzon kalesi, denize sıfır bir şekilde inşa edilmiştir. Fatih Sultan Mehmet Hanın Trabzon u fethi üzerine Karadeniz den gelebilecek saldırılara karşı yaptırdığı bir kaledir. Trabzon Kalesi tarihten günümüze bozulmadan gelen eserlerin başında yer alır.

Cephanelik Trabzon yapıları içinde en çok dikkati çeken ve tartışılan bir yapıdır. Yapının Yıldız Sarayı albümlerindeki resminin altında H.1305 yılında yaptırıldığı yazılıdır. Kapısı üzerindeki II. Abdülhamit´in tuğrası ve kitabe de bunu doğrular. Cephaneliğin 1887 tarihinde yaptırıldığı kesin olarak anlaşılmaktadır. Yaklaşık 25-40 m çapında iç içe dairevi iki bölümden oluşmaktadır. İç bölüm dört, dış bölüm ise üç katlıdır. İç ve dış yapılarda oval kemerli üçer adet pencere bulunmaktadır. Yüksek bir koruma duvarı içine alınmış olup, batı yakınında ise karakol hanesi vardı. 1916-1918 Rus işgali sırasında mühimmat deposu olarak kullanılmış ve 9 Temmuz 1919´ da bir patlamayla örtüsü yıkılmıştır..